Бұл туралы Хан Ордасы ауылында «RFID» сырғаларын мал шаруашылығында қолдану» тақырыбында өткен аудандық семинарда белгілі болды.
Бөкейлік өнертапқыш Саян Баятов Зеңгі бабаның төліне электронды ен тағып, ұялы телефон арқылы түгендеп отыратын болды. Негізгі мамандығы ағылшын тілінің маманы. Информатика мен ағылшын тілін жетік білетін Саян жаңа технологияны тануда, заманауи құрылғыларды зерттеп білуге аса құмар. Жаңаны білмекке деген қызығушылығы Саянды текке отырғызбады. Алдымен ескі смартфоннан қой бағатын құрылғы жасап, оны серкенің мойнына тағып, отарын телефон арқылы бағуды қолға алды. Жас өнертапқыш Саян Арсанұлының бұл жаңалығы туралы облыстық газет «Малды телефон арқылы бағуға болады» деп («Орал өңірі», 13 қазан 2018 жыл) жар салған-ды.
Семинарға қатысушылар ханордалық жас кәсіпкер Саян Баятовтың радиожиілік технологиясын пайдалану арқылы малдың сырғаларын арнайы құрылғының (таяқша) көмегімен 30см-3метр жерден оқып, ақпаратты өңдейтін компьютерге (немесе ұялы телефонға) түсіруге болатыны жайындағы әңгімесін қызыға тыңдап, сызбаларды, қондырғыларды көзбен көрді. Түстен кейін «Арсан» шаруа қожалығына барып, ондағы баспақтардың сырғаларын оқу арқылы жаңа технологияның пайдасына куә болды.
– «RFID технологиясын қолдану бағыттары өте көп, мысалы, үлкен қоймаларда заттың ішін ашып қарамай-ақ, траншвер арқылы өткізіп шығып тез арада санап алуға болады,- деген өнертапқыш Саян Баятов ауылдастары мен ауданнан келгендерге егжей-тегжейлі түсіндіріп берді.
Ия, бүгінгі нәрсе ертеңге өлшем емес. Мал бағу да, өнім өндіріп оны өңдеу де, нарыққа шығарып, табысқа кенелу жолы да өзгерген. Сол жайды тез ұғынып, ағымға ілескендердің ғана жолы болмақ. Елбасымыз жиі ескертетін бәсекеге қабілеттілік осылай қалыптасады. Жаңалыққа үрке қарамай, үйренуге тезірек өндіріске енгізуге ұмтылған абзал. Бір өкініштісі, аталмыш семинарға тиісті мекеме басшылары мен ауылдық округі әкімдігі қызметкерлері мен санаулы шаруа қожалығы жетекшілерінен басқа өзге округтерден өкілдер келмеді.
Малды компьютерге тез түсіру, есебін тиянақты жүргізумен қатар, тұқымын жақсарту, тауарлы сүт өндіру, бордақылау, т.б. істерге септігі мол қондырғының болашағы зор. Сондықтан да облыстық кәсіпкерлік және индустриалды-инновациялық даму басқармасы Саян Арсанұлының жобасын өңірдегі тың жоба ретінде бағалап, «Даму» қорының 2 млн. теңгелік қайтарымсыз грантын беруге шешім қабылдаған.
«Арсан» шаруа қожалығының мал қыстағында да, құдықта да күн батареялары орнатылғандығын байқадық. Кәсіпкерлік және ауыл шаруашылығы бөлімінің бас маманы Серік Айтқалиев мұндай қондырғы құнының 80%-ын мемлекет көтеретінін айтты. Яғни, субсидия береді. Алдағы жастар жылында Саяндай ізденімпаз замандастар мемлекет ұсынып отырған мүмкіндікті молынан қолданып, шаруасын дөңгелетер деп сенеміз.
Каримолла ҒАЙСИН.
